Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Ποια είναι η αλήθεια;

Τελευταία όλοι ασχολούνται με τη δίαιτα χωρίς γλουτένη! Πρώτα είχαμε τα fat-free και τα sugar-free, μετά τα τρόφιμα «χωρίς θερμίδες» και τώρα τα ράφια των σούπερ-μάρκετ έχουν κατακλειστεί με glutenfree. Πολλά ακούγονται, πολλοί ενθουσιάζονται, ποιά είναι όμως η αλήθεια;

  Δίαιτα χωρίς γλουτένη: τι είναι;

  Η δίαιτα χωρίς γλουτένη ή αλλιώς glutenfreediet, όπως είναι γνωστή παγκοσμίως, είναι μια διατροφή, η οποία αποκλείει τη γλουτένη. Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που συναντάται στο σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και σε μια διασταύρωση σίτου και σίκαλης-γνωστή ως triticale (τριτικάλ).

  Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται;

    Η δίαιτα χωρίς γλουτένη κυρίως χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει την κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη είναι ένα αυτοάνοσο κληρονομικό νόσημα, στο οποίο όταν κανείς καταναλώνει γλουτένη το σώμα αντιδράει, δημιουργείται φλεγμονή στο λεπτό έντερο και σταδιακά αυτό αρχίζει να βλάπτεται. Το αποτέλεσμα είναι να μην γίνεται σωστή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Μάλιστα, εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα υγείας.

  Παρά το γεγονός ότι η κοιλιοκάκη είναι ένα χρόνιο νόσημα, τα συμπτώματά της μπορούν να εξαφανιστούν αν κανείς ακολουθήσει δίαιτα χωρίς γλουτένη. Όμως, χρειάζεται εξαιρετική προσοχή, καθώς δεν αρκεί να αποφεύγει κανείς τα τρόφιμα που την περιέχουν, αλλά και όσα έχουν έρθει σε επαφή ακόμα και με ίχνη αυτής κατά την επεξεργασία τους. Συνήθως, η κοιλιοκάκη αφορά περίπου το 1% του πληθυσμού, αλλά αυτό διαφέρει από χώρα σε χώρα. Συχνά, άτομα που θεωρούν ότι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, ξεκινούν ειδική δίαιτα χωρίς πρώτα να εξεταστούν. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνο, τα αντισώματα για τα οποία εξετάζεται ενδεχομένως να έχουν ήδη μειωθεί, εξαιτίας της αποφυγής της γλουτένης!

  Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, όμως η κατανάλωσή της μπορεί να προκαλεί κάποια συμπτώματα π.χ. γαστρεντερικά, εξάντληση, πονοκεφάλους ή ακόμα και κατάθλιψη. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη ή σε ξένη ορολογία non-celiacglutensensitivity. Τα πράγματα εδώ δεν είναι τόσο αυστηρά όσο με την κοιλιοκάκη. Μπορεί κανείς να επιλέξει τρόφιμα χωρίς γλουτένη για μείωση των συμπτωμάτων, όμως μπορεί να καταναλώσει και δημητριακά που έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε γλουτένη π.χ. ντίνκελ (σπέλτα), ζέα κ.ά.

    Το τελευταίο διάστημα, όμως, η δίαιτα χωρίς γλουτένη έχει γίνει διάσημη ακόμα και μεταξύ ατόμων που δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας. Το γεγονός ότι βλέπουν κάποια βελτίωση οφείλεται ενδεχομένως σε προηγούμενη υπερκατανάλωση σιταριού-μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το λευκό αλεύρι σίτου βρίσκεται σχεδόν παντού π.χ. ψωμιά, ζυμαρικά, κέικ, μπισκότα, πίτες, πίτσες, κουλούρια, δημητριακά πρωινού κ.ά. τρόφιμα που οι περισσότεροι καταναλώνουν καθημερινά. Όταν λοιπόν στρέφονται σε μια ποικιλία δημητριακών-αυτό που κανονικά θα έπρεπε να κάνουν ούτως ή άλλως για καλύτερη υγεία και θρέψη- παρατηρούν αλλαγή προς το καλύτερο. Το θέμα λοιπόν δεν ήταν ότι τους ενοχλούσε η γλουτένη, αλλά ότι το σώμα τους είχε κουραστεί από την εμμονή σε συγκεκριμένες τροφές. Βάζουμε λοιπόν μια ποικιλία δημητριακών στη διατροφή μας, γιατί το καθένα έχει κάτι σημαντικό να μας προσφέρει!

Τρόφιμα που επιτρέπονται στη δίαιτα χωρίς γλουτένη

  Όταν κανείς ξεκινάει διατροφή χωρίς γλουτένη ενδεχομένως να δυσκολευτεί, όμως σύντομα ανακαλύπτει μια πληθώρα τροφών που βρίσκονται γύρω του όπως:

• Όσπρια, σπόροι και ξηροί καρποί χωρίς επεξεργασία
• Φρέσκα αυγά
• Φρέσκα κρέατα, ψάρια και πουλερικά
• Φρούτα και λαχανικά
• Τα περισσότερα γαλακτοκομικά (προσοχή στα συστατικά)

  Από τη δίαιτα χωρίς γλουτένη δεν λείπουν και αμυλούχες τροφές και δημητριακά, όπως:

• Ρύζι
• Πατάτες
• Καλαμπόκι
• Αμάρανθος
• Φαγόπυρο
• Κεχρί (millet)
• Σόγια
• Λιναρόσπορος
• Κινόα
• Αραρούτι

  Εκτός από τα δημητριακά που αναφέρθηκαν στην αρχή (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, Triticale), τα άτομα με κοιλιοκάκη θα πρέπει να αποφεύγουν επίσης μπύρες, έτοιμες σάλτσες/ dressing και σούπες, παναρισμένα κρέατα και πουλερικά και γενικά οτιδήποτε αναγράφει  στα συστατικά ότι περιέχει γλουτένη. Σχετικά με κάποια δημητριακά όπως η βρώμη, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στην ετικέτα να υπάρχει η ένδειξη «Glutenfree».

  Γίνεται εύκολα αντιληπτό λοιπόν, ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη για άλλους είναι σωτήρια και για άλλους μια ακόμα τάση που θα περάσει. Καλό θα ήταν να θυμόμαστε την παλιά φράση «παν μέτρον άριστον» και να ενημερωνόμαστε σωστά για οτιδήποτε έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία μας, χωρίς να ενδίδουμε απερίσκεπτα σε εφήμερες τάσεις. Όσο για αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη, η νέα αυτή τάση τους ωφέλησε, καθώς μπορούν να απολαμβάνουν άφοβα πλήθος τροφών που παλιότερα στερούνταν!